TEMAT:

albert napisał: Skąd pomysł że w każdym domu miała by być kopana studnia?Pisząc o odkrytej studni miałem na myśli tą odkrytą w czasie prac budowlanych i zbadaną przez archeologów

Praktycznie każda miejska parcela posiadała własną studnię. Bogatsi ceglaną lub kamienną, reszta drewniane. Każda posiadała własne alaszambo

Wodociągi miejskie na Warmii w czasach Kopernika Doprowadzona jednak w pobliże miasta woda mogła już zostać po niwelacji terenu i skonstruowaniu odpowiednich urządzeń wykorzystana do napełniania 7 studni miejskich. Czyniono to za pomocą drewnianych. Dodać należy, że podobny sposób napełniania studni miejskich w wodę zastosowano w Ornecie i Olsztynie.

Wbrew pozorom nasi przodkowie radzili sobie z tłoczeniem wody ponad poziom źródła. Kiedyś przeglądałem publikację opisująca dostarczanie wody do katedry we Fromborku. Zatrudniono fachowca który zaprojektował i zbudował całą instalację. Była bardzo skomplikowana ponieważ po zniszczeniach wynajęty inny fachowiec nie był w stanie przywrócić jej poprzedniej wydajności.

W średniowieczu dla mieszkańców miast najważniejsze były dwa budynki, karczma/gospoda i łaźnia miejska - stuba balneari. Funkcjonowanie ważnych obiektów miejskich z zasady regulował przywilej lokacyjny. Np W przywileju lokacyjnym Lidzbarka Warmińskiego z 1308 r. prawo do posiadania łaźni (stuba balneari) biskup przyznał wyłącznie sołtysowi — lokatorowi miasta.

Najstarszym tego typu przekazem jest dokument dotyczący łaźni w Braniewie, którą biskup warmiński nadał w roku 1318 właśnie odrębnym dokumentem łaziebnikowi Bartoszowi. Otrzymał on dziedziczne prawo do łaźni, należącej dotychczas do biskupa (balneum nostrum in civitate nostra). Ustalono obowiązek płacenia przez niego 4 grz. rocznego czynszu, wnoszonego w dwóch terminach (na św. Michała i na Wielkanoc). Jednocześnie biskup i jego ludzie z zamku otrzymali prawo do darmowej kąpieli. Biskup zastrzegł sobie również sądy nad ludźmi przebywającymi w łaźni. To ostatnie rozstrzygało problem ewentualnej jurysdykcji miejskiej nad obiektem zlokalizowanym zapewne w obrębie murów miasta. Kolejny znany dokument to przywilej nadania łaźni miejskiej w Bartoszycach. Komtur bałgijski Ulryk von Jungingen nadał ją w 1379 r. dziedzicznie na prawie chełmińskim Henrykowi Bierbuchowi. Prawo chełmińskie oznaczało tu ogólne zasady dziedziczenia, zezwalające na przekazania jej w spadku zarówno w linii męskiej, jak i w żeńskiej. Łaziebnik otrzymał obiekt znajdujący się w obrębie murów miejskim wraz z jego przynależnościami, w zamian za czynsz płacony na św. Marcina po 3½ grz. dla miasta i konwentu krzyżackiego w Bałdze, czyli łącznie 7 grz. rocznie. Zastrzeżono też zakaz wznoszenia innej łaźni w obrębie murów miejskich i poza nimi w odległości 1/4 mili (około 2 km)24. Łaziebnik zwolniony został ze wszelkich służebności i szarwarków.

Z przekazów historycznych wynika, że zasadą przy wznoszeniu łaźni było budowanie jednego pomieszczenia dzielonego ścianą na pół. Powstawały w ten sposób dwie izby — osobne dla mężczyzn i kobiet. Ściana działowa nie sięgała sufi tu, co miało umożliwiać krążenie pary i ogrzewanie obu wnętrz jednym piecem. Poza właściwym pomieszczeniem, wydzielano również przebieralnie, odrębne dla kobiet i mężczyzn.

Kąpiel w łaźniach była odpłatna. Funkcjonowały one jako przedsięwzięcia, które miały przynosić dochód łaziebnikowi i dawać możliwość opłacenia czynszu na rzecz miasta, Zakonu lub biskupa. Niewiele wiadomo natomiast na temat kosztów korzystania z łaźni. W wydatkach Torunia zapisano, że w 1455 r. łaziebnicy otrzymali za kąpiel 16–21 osób około 1 grzywny (20–24 skojce)

Niestety równie mało wiadomo na temat personelu łaźni. Obok łaziebnika, będącego właścicielem przedsiębiorstwa, czasem wraz z żoną (jak w przywołanym przykładzie z Lidzbarka Warmińskiego), pracowała tam zapewne dość liczna obsługa. Składała się ona zazwyczaj z kobiet

Wzmianka z Torunia, mówiąca o występowaniu bademuther, wskazuje na hierarchię personelu, na czele którego stała przełożona żeńskiej obsługi łaźni. Taki stan rzeczy skutkował postrzeganiem łaźni jako miejsca niekontrolowanych kontaktów seksualnych i prostytucji.

dr hab. Rafał Kubicki Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego - Łaźnie w Państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach

Orneta (niem. Wormditt) — w odnowionym przywileju lokacyjnym miasta z 14 VIII 1359 r., czynsz z łaźni (jeśli powstanie) po połowie dla miasta i biskupa. W 1376 r. miasto i biskup dzielili po połowie czynsz m.in. z łaźni, wówczas zrujnowanej, którą trzeba było odbudować

Wormditt był jednym z nielicznych miast które w XV wieku miały wodę rozprowadzaną rurami.

Leszek napisał: Wormditt był jednym z nielicznych miast które w XV wieku miały wodę rozprowadzaną rurami.

rurami drewnianymi?

Może trochę lepsze tłumaczenie też z trnslatora
"W celu uzyskania lepszej linii obrony na południowym wschodzie, woda Streckgraben, która płynęła z Carben do Drewenz, została spiętrzona przez wysoki wał, tworząc duży staw (Oberteich). Drewnianymi rurami zaopatrywała miasto w wodę pitną, dopóki nie było głębokich studni. Zaopatrywała ona również wschodnią fosę (Johannesgraben) oraz mniejszy zbiornik, Baderteich lub Kuhteich, poprzez śluzy. Kąpielisko na brzegu tego stawu wspomina się już w 1359 roku. "

Um eine bessere Verteidigungslinie im Südosten zu erhalten, staute man durch einen hohen Wall das Wasser des Streckgrabens, der von Carben her zur Drewenz floß, zu einem großen Teich auf (Oberteich). Durch hölzerne Rohrleitungen versorgte er die Stadt mit Trinkwasser, solange es noch keine Tiefbrunnen gab. Er speiste durch Schleusen auch den östlichen Stadtgraben (Johannesgraben) sowie einen kleineren Stauteich, den Baderteich oder Kuhteich. Die Badestube am Ufer dieses Teiches wird schon 1359 erwähnt

Co oznacza słowo Carben

Anonim napisał:

Um eine bessere Verteidigungslinie im Südosten zu erhalten, staute man durch einen hohen Wall das Wasser des Streckgrabens, der von Carben her zur Drewenz floß, zu einem großen Teich auf (Oberteich). Durch hölzerne Rohrleitungen versorgte er die Stadt mit Trinkwasser, solange es noch keine Tiefbrunnen gab. Er speiste durch Schleusen auch den östlichen Stadtgraben (Johannesgraben) sowie einen kleineren Stauteich, den Baderteich oder Kuhteich. Die Badestube am Ufer dieses Teiches wird schon 1359 erwähnt

Co oznacza słowo Carben

Mozemy zalozyc z kontekstu ze chodzi o cos zwiazanego z miejscowoscia Karbowo niem. Karben

Karben - niemiecka nazwa Karbowa.

Zastanawiam się nad miejscem gdzie znajdowała się ornecka łaźnia. Zazwyczaj zdaje się że budowano ją w obrębie murów miejskich. Druga sprawa dotyczy łaźni zamkowej. Czy zamek ornecki takową posiadał?

napisał:

Czy zamek ornecki takową posiadał?

Trudno sobie wyobrazić by elity obywały się bez takich luksusów. Zamek ornecki na 99% więc łaźnię własną posiadał. Miejska natomiast musiała być blisko bieżącej i czystej wody. Gdzie to dokładnie było to jest pytanie na dobrą zagadkę dla naszych fejsowych fanów.