Szpitale w Ornecie/Wormditt - Forum Ornecianki
Witamy, Gość
Nazwa użytkownika: Hasło: Zapamiętaj mnie

TEMAT:

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/26 23:14 #1

  • Robcio
  • Robcio Avatar Autor
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 291
  • Otrzymane podziękowania: 12
Ile tak naprawdę było szpitali w Ornecie? Jak była opieka chorym w historii Ornety - to też temat ciekawy, warty opisania. Część opisów i zdjęć już pojawiło się na tym portalu. Dość dokładnie sfotografowany jest szpital dla epileptyków. Na codzień można obejrzeć budynek średniowiecznego szpitala św. Jerzego a także budynek szpitala św. Elżbiety (o ile dobrze go ulokowałem przy ulicy olsztyńskiej). Ciekawe gdzie znajdował się szpital Miejski. Czy przypadkiem szpital Miejski i szpital św. Elżbiety to nie to samo? A może wybudowany tuż za szpitalem św Elżbiety?

1. Najwcześniejszym jest szpital św. Jerzego (dzisiaj budynek pogotowia ratunkowego ..jeśli istnieje). Wzmiankowany już w 1384roku.
2. Szpital św. Ducha znajdował się przed Bramą Górną. To najwcześniej zbudowany obiekt medyczny. Średniowiecze.
3. Szpital Miejski ( gdzie…?) . Wybudowany w 1890 roku
4. Szpital pod wezwaniem św. Elżbiety wybudowany w latach 1872-1875. Szpitalem opiekowały się siostry katarzynki (ul. Olsztyńska)
5. Szpital dla epileptyków i umysłowo chorych wybudowany w 1901 roku
6. Dodatkowo chorymi zajmowano się przy kościele katolickim
7. W czasie wojny , w ostatnim okresie działań, na terenie szpitala dla epileptyków znajdował się szpital polowy.

A po wojnie w Ornecie działał ośrodek zdrowia i pogotowie ratunkowe.

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 19:13 #2

  • albert
  • albert Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 289
  • Otrzymane podziękowania: 19
Historia służby zdrowia w Ornecie to skomplikowany temat(do dzisiaj tak jest :P )
Szpital w Średniowieczu był czym innym niż obecnie-taką nazwą określano rodzaj przytułku będącego bardziej noclegownią niż szpitalem w dzisiejszym znaczeniu.Chorych leczono w domu.Zajmowali się tym łaziebnicy czyli ludzie których podstawowym zajęciem była obsługa łaźni miejskiej.Dlatego statystyki wyzdrowień nie wyglądały zachęcająco.Może dlatego nikt ich nie prowadził.Istniał również zawód chirurga.Zajmowali się oni upuszczaniem krwi, uznawano ten zabieg za skuteczny w leczeniu prawie wszystkich schorzeń.Chirurgów musiało być dużo, mieli nawet na Warmii( i nie tylko)swój cech.Obecnie chirurdzy nie zajmują się już upuszczaniem krwi.Tym trudnią się inne instytucje.Biskupi w pewnych okresach zatrudniali również lekarza na użytek swój oraz kanoników.
Poważniejsze zmiany w opiece medycznej nastąpiły dopiero w drugiej połowie XIXw.
W Ornecie jako pierwszy z prawdziwego zdarzenia powstał szpital św. Elżbiety przy ul.Olsztyńskiej.Następny to Szpital Miejski (byle pogotowie)budynek z 1890 roku.Gdyby to był szpital z 1384 na 100% byłby zabytkiem klasy 0.
No i wreszcie Szpital Na Wzgórzu Św.Andrzeja(świetny tytuł dla serialu :P ) -historia tej placówki jest dość dobrze znana
Kto nie pamięta historii skazany jest na ponowne jej przeżycie

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 19:35 #3

  • Robcio
  • Robcio Avatar Autor
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 291
  • Otrzymane podziękowania: 12
Oczywistym jest , ze budynek - szpital św Jerzy, który zbudowany był poza murami miasta, musiał niejednokrotnie byc niszczony. Orneta przeżyła wiele najazdów i pewnikiem tego budynku nie oszczędzono.
Nie zachowały się też większe wzmianki o szpitalu św Ducha przy bramie Górnej.
Nie mniej jednak nadal mnie ciekawi gdzie stał szpital miejski? Czy tuż za szpitalem św Elzbiety czy gdzie indziej. Z twojego tekstu wynika , że był następny.
REKLAMA

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 19:56 #4

  • albert
  • albert Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 289
  • Otrzymane podziękowania: 19
Robert, przecież napisałem że szpital miejski znajdował się w budynku w którym ostatnio było pogotowie ratunkowe.Pisząc,,następny" miałem na myśli kolejność chronologiczną a nie adres :lol:
Kto nie pamięta historii skazany jest na ponowne jej przeżycie

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 20:25 #5

  • ewa
  • ewa Avatar
  • Wylogowany
  • Admin
  • Posty: 620
  • Otrzymane podziękowania: 20
St. Georgshospital powstał w założeniach jako dom dla trędowatych. Pisze że był położony po drugiej stronie bramy dolnej ( przy zamku ), moim zdaniem powinno pisać że po drugiej stronie rzeki jeśli by chodziło o budynek byłej porodówki.

"Das St. Georgshospital, jenseits des Niedertores gelegen, war zunächst als Heim für Aussätzige gedacht, nahm nach Erlöschen des Aussatzes arme Kranke und Greise auf."

Heilig-Geist-Hospital jak słusznie zauważył Wojtek zajmował się głównie opieką nad chorymi a nie leczeniem w dzisiejszych słowach tego znaczeniu.

Oba te szpitale musiały istnieć przed 1384 bo zostały w tym roku obdarowane nadaniami w postaci lasu.

Te nowsze według Franza Buchholza pochodzą z

St.Elisabeth-Krankenhaus - budowa 1875/1899
Heilstätte St. Andreasberg - budowa 1901/1928

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 21:13 #6

  • Robcio
  • Robcio Avatar Autor
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 291
  • Otrzymane podziękowania: 12
Do Wojtka:
jeśli masz jakieś infoprmacje , że szpital św Jerzego to to samo co szpital Miejski czy możesz je podać?. Piszę tu o szpitalu miejskim jako obiekcie, który wybudowano w 1890roku.
Może rzeczywiście:
1. przebudowano (rozbudowano) budynek św Jerzego na szpital miejski w 1890 lub
2. zakładając , że szpitala św Jerzego nie było w tym czasie (koniec XIX wieku) wybudowano od podstaw nowy.
Wtedy twoja informacja ma uzasadnienie.
Do Ewy: zgadzam się z tobą. To założenie które realizowano w średniowieczu. Potem (przy postepnie i rozwoju medycyny) budynek ten nie mógł nosić znamion przytułku a miejsca gdzie zaczeto leczyc ludzi. Kiedy? nie wiem. Może XVII/XVIII wiek?

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 21:32 #7

  • ewa
  • ewa Avatar
  • Wylogowany
  • Admin
  • Posty: 620
  • Otrzymane podziękowania: 20
Wrzucam to co mam w oryginale na temat szpitali nowożytnych:





Załączniki:
Za tę wiadomość podziękował(a): Robcio

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/27 21:45 #8

  • Robcio
  • Robcio Avatar Autor
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 291
  • Otrzymane podziękowania: 12
Dzięki Ewo za ciekawą literaturę :)
Jak ja nie lubie tego języka....bo go w ogóle nie znam. A tyle ciekawych rzeczy ukrywa :evil:

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/28 21:14 #9

  • Aszok
  • Aszok Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 395
  • Otrzymane podziękowania: 39
Uzupełnienie do informacji alberta o średniowiecznej ,,służbie zdrowia".
Funkcjonowali również medycy zajmujący się leczeniem osób ,,obłąkanych" (współcześni psychiatrzy).
Pytanie za 100 punktów: skąd się wzięło powiedzenie ,,być u czubków" ?

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/28 22:35 #10

  • Aszok
  • Aszok Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 395
  • Otrzymane podziękowania: 39
Szpital Św. Elżbiety był placówką użyteczności publicznej oddanej do użytku w 1872r.
Fundatorką gruntu pod szpital była mieszkanka Karbowa pani von Schau.
Szpital był unowocześniany, doposażany w zdobycze współczesnej techniki i rozbudowywany.
Docelowo był przygotowany na 60 pacjentów, posiadał min. sale operacyjne, własną kotłownię i bieżącą ciepłą wodę.
Pacjentami opiekowały się siostry Katarzynki.
Pamiętam ten budynek z lat 60-tych, mieszka tam do dziś moja ciotka.
Infrastruktura była charakterystyczna dla szpitala: duże okna, przestronne korytarze.
Piwnice były przeznaczone na pomieszczenia gospodarcze, była tam np. pralnia.
Funkcjonowała wspomniana już przeze mnie kaplica szpitalna i tereny zielone(park).

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/01/29 23:30 #11

  • Robcio
  • Robcio Avatar Autor
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 291
  • Otrzymane podziękowania: 12
Na potwierzdenia , że w Orencie w średniowieczu znajdował się szpital św. Ducha (oprócz szptala św. Jerzego) krótki tekst ze strony o Wolnicy:
dictionnaire.sensagent.com/Wolnica_(woje...ko-mazurskie)/pl-pl/

Wieś lokowana była w 1353 roku.Po śmierci Biskupa Heinricha II Wogenap w roku 1334 Ermland (Warmia) nie posiadała biskupa, dlatego też jeden z wyższych urzędników administracyjnych biskupstwa Heinrich Luter kontynuował założycielstwo wsi Freimarkt (Wolnica) i przekazał niejakiemu Wernenr 60 łanów (po około 17 ha) ziemi w celu zagospodarowania.Werner był też pierwszym naczelnikiem wsi Freimarkt. Nie dane było mu długo zarządzać wsią - zmarł bardzo wcześnie.W związku z tym biskup Johann zwany Von Meisen dnia 19 lutego 1353 roku jego obowiązki przejęła po nim wdowa po Werneke Margareta wraz z synami Johannesem i Nikolausem.Na polecenie Biskupa zarządzono ponowne pomiary ziemi. Okazało się, że była większa o 1 łan i wynosiła 61 łanów. Powierzchnię podzielono na 6 części co było zaczątkiem wsi Freimarkt.Po śmierci wdowy Margaret synowie Johannes i Nikolaus podzielili jej majątek na dwie części.Pierwszy otrzymał 2,5 łana, drugi natomiast 3,5 łana. W pierwszej ćwiartce XV wieku był ten mniejszy w posiadaniu niejakiego Simona Fluge, natomiast większy należał do niejakiego Johannes Storzenbecker.Obydwaj gospodarze odsprzedali po jednej części swojego majątku szpitalowi św. Ducha w Ornecie (Wormditt).W ciężkich czasach wojennych XV stulecia odsetki nie były płacone, dlatego też narażały szpital 20 stycznia 1505 roku swoje zobowiązania uregulować.Gospodarze ci to Paul i Lorenz Flugge. Czasy były złe, pieniędzy nie było. Pieniądz pozbawiony był wartości.Dlatego Bracia Flugges nie mogli się z przedstwicielami szpitala porozumieć. W końcu wziął te sprawy w swoje ręce biskup Wazenrode (1489-1512) i nakazał co następuje:
1. Gospodarze Flugge muszą zapłacic szpitalowi 18 marek lekkich monet.

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/02/01 23:25 #12

  • Aszok
  • Aszok Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 395
  • Otrzymane podziękowania: 39
Mimo, że nie było odpowiedzi na moje pytanie z postu 9, czuję się w obowiązku odpowiedzieć.
Otóż, medycy zajmujący się leczeniem,,obłąkanych" nosili charakterystyczne nakrycia głowy - spiczaste czapki, zwężające się do,,czubka". Korzystający z ich pomocy bywali u czubków.

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2013/02/13 16:30 #13

  • ewa
  • ewa Avatar
  • Wylogowany
  • Admin
  • Posty: 620
  • Otrzymane podziękowania: 20
Załączniki:
REKLAMA

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2014/12/27 14:35 #14

  • Aszok
  • Aszok Avatar
  • Wylogowany
  • Sekcja historyczna
  • Posty: 395
  • Otrzymane podziękowania: 39
Kompleks budynków i kościół ewangelicki na St. Andreasberg zbudowano około 1830r.
Zakład dla epileptyków i umysłowo chorych rozpoczął swą działalność w 1901r.
Co zatem funkcjonowało na wzgórzu przez 70 lat skoro znawcy tematu uważają, że w tym czasie w Wormditt nie stacjonowały przez dłuższy czas żadne formacje wojskowe ?
REKLAMA

Szpitale w Ornecie/Wormditt 2014/12/29 20:51 #15

  • wojo
  • wojo Avatar
  • Gość
To nieporozumienie.Szpital zaczął funkcjonować w nowowybudowanych obiektach wlaśnie w 1901.
Armia Pruska w Ornecie to historia wcześniejsza o ok.80 lat.Koszary w tamtych latach to rzecz umowna.Żolnierze byli rozlokowani w domostwach mieszczan.Możliwe że wlasnoscią armii były tylko kwatery oficerów.