Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmji Dr. Mieczysława Orłowicza to bardzo ciekawa pozycja. Podane informacje pochodzą z podróży autora do Prus w roku 1913 a więc jeszcze przed I Wojną. Słowo Warmji podane jak w oryginale. W książce jest więcej nazw które dzisiaj brzmią inaczej. Np Heilsberg czyli obecny Lidzbark Warmiński pojawia się w książce jako Licbark.

W książce są opisane praktycznie wszystkie miejscowości naszej gminy.

Orneta (Wormditt) jest czysto niemieckim miastem o 5.600 mieszk. ( w tern 600 ewang., 200 żyd.) położonem nad Drwęcą warmińską. Zachowała ona dość dobrze swój dawny charakter, gotycki ratusz, rynek otoczony barokowymi kamienicami z podsieniami, a jej zwiedzenie jest polecenia godne ze względu na wspaniały kościół. Ładne położenie w sąsiedztwie lasów..... Orneta słynęła z handlu płócien wyrabianych tak tu, jak i w okolicy Melzaku, a hodowla lnu była prowadzona tak intenzywnie, że aż biskupi wprowadzali jej ograniczenia. Obecnie miasto fabrykę sukna i tytoniu... Rynek w Ornecie jest najładniejszy na Warmji. Otaczają go stare kamienice barokowe z podsieniami, a także nowe domy dla niepsucia harmonji budowane są z podsieniami. Na środku stoi ratusz, jedyny gotycki jaki zachował się na Warmji.