TEMAT:

Pytanie do orneckich eksploratorów. W którym miejscu stał radar 29 PLM w Ornecie i czy zachowały się ślady w naturze? Temat ciekawy, godny pociągnięcia po źródłach.

Nie znam odpowiedzi w temacie lokacji lotniskowego radaru. Możliwe że początkowo radary nie miały stałych stanowisk. Natomiast historia 602 RLP - 602 Radiolokacyjny Posterunek warta jest bliższego zainteresowania. Trzeba będzie pogrzebać

W Drwęcznie na początku stały radary produkcji rosyjskiej typu P-10. Kopiowane były na żywca z urządzeń niemieckich i alianckich. ZSRR dostał w ramach pomocy 2 tyś urządzeń radiolokacyjnych. Seria w którą wyposażono jednostkę 602 RLP oparta została na brytyjskiej stacji No 4 Mk III produkowanej w Kanadzie. Były to radary oznaczone jako P-8, P-10 i P-20 Перископ oraz wysokościomierz PRW-10

Zacytuje płk rez. dr inż. HENRYKA CZYŻYKA

Wraz z powstaniem dywizji w 1953 r. został sformowany w Malborku i podporządkowany 9 DLM węzeł radiotechniczny. W drugiej połowie 1952 r. sformowano w Malborku 11 samodzielną kompanię radarową. Podlegały jej posterunki radiotechniczne na lotniskach w Malborku, Krakowie i Słupsku. Ich zadaniem byto naprowadzanie lotnictwa myśliwskiego. We wrześniu 1953 r. na bazie 6 i 11 kompanii radarowej utworzono 1 samodzielny batalion radiotechniczny podległy bezpośrednio dowódcy Wojsk Lotniczych i rozmieszczony w Warszawie. W 1956 r. dokonano zmian w strukturze pułków lotniczych, natomiast przy sztabach dywizji sformowano kompanie radiotechniczne, co usprawniało kierowanie lotami.
Zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego WP nr 0304.0rg. z 28 grudnia 1955 r. w marcu 1956 r. przy sztabie 9 DLM utworzono, na bazie węzła radiotechnicznego, 13 kompanię radiotechniczną, której zadaniem byto zabezpieczenie dywizji w informacje o sytuacji powietrznej w rejonie jej działań bojowych lub w rejonie stacjonowania. 13 kompanii radiotechnicznej podlegały 603 radiolokacyjny posterunek (RLP) z Malborka i 602 RLP z Drwęczna koło Ornety.

13 kompania radiotechniczna według stanu na 27 października 1958 r., miała w składzie dwa rozwinięte RLP w Malborku i w Ornecie o łącznej liczbie 3 stacji radiolokacyjnych. Stan etatowy kompanii to 23 oficerów, 70 podoficerów, 83 szeregowców. Do pełnego stanu brakowało jednak 10 oficerów, 62 podoficerów i 18 szeregowców. Dowódcą 13 krt w tym czasie był por. Marian Wójcik, wyznaczony na to stanowisko 13 marca 1956 r.

602 RLP był przeznaczony do zabezpieczenia lotów 29 plm, natomiast 603 RLP zabezpieczał loty 9 DLM i 41 plm. Na wyposażeniu radiolokacyjnych posterunków były stacje radiolokacyjne typu P-8, P-10, P-20. W tym czasie rozbudowano posterunki radiotechniczne, tzn. budowano nasypy pod stacje radiolokacyjne. Wprowadzenie stacji radiolokacyjnych na nasypy dawało lepsze możliwości wykrycia obiektów powietrznych. Już wtedy zaczęto wyposażać stacje w systemy rozpoznania: „swój - obcy”.

Na zdjęciach radar P-10, takie urządzenie było używane w Ornecie na dzień .01.01.1961. Malbork w tym czasie posiadał P-20 i P-8

Natomiast na dzień 01.01.1967 Orneta posiadała oprócz P-10 także maszyny P-35, możliwe że licencyjne P-35M produkowane w kraju oraz radiolinię RL-30

Operatorem był między innymi ppłk. Feliks Schmelter, technik stacji P-35m






Odległościomierz - stacja P-35 Projekt był kontynuacją wcześniejszych stacji P-25 i P-30, jednak przewyższał je parametrami energetycznymi oraz lepszą charakterystyką pokrycia

Zachowała się znikoma ilość informacji o jednostkach radarowych. Radiolokacja była najnowocześniejszą strukturą w LWP i jako taka podlegała utajnieniu. Co więcej struktury którym podlegali radarowcy podlegały ciągłym reorganizacjom.

"W 1968 roku z dywizyjnych kompanii radiotechnicznych utworzono bataliony radiotechniczne – miały one większe możliwości i były wyposażone w wiele nowoczesnego sprzętu. Zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego WP nr 01/Org. z 2 stycznia 1968 roku w czerwcu tegoż roku, wykorzystując personel i infrastrukturę istniejącej przy 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego (PDLM) 13 Kompanii Radiotechnicznej (etat nr 6/374), utworzono w Malborku 13 Batalion Radiotechniczny (brt) – Jednostkę Wojskową nr 3739 (etat nr 6/498). Jej dowódcą został mjr Marian Wójcik. W skład 13 brt weszły: 603 Zautomatyzowane Centrum Radiolokacyjne-go Rozpoznania i Dowodzenia (ZCRRD) w Malborku (dowódca – kpt. Michał Barylak) oraz 602 Zautomatyzowane Centrum Radiolokacyjnego Rozpoznania i Dowodzenia w Ornecie (dowódca – kpt. Zdzisław Bednarek). W październiku 1968 roku 602 ZCRRD zostało przemieszczone z Ornety do Debrzna i rozmieszczone w zachodniej części lotniska."

Z tego wynika że wraz z odejściem 29 PLM odeszły też z Ornety radary a przybyła JW3448 Orneta czyli 21 Polowa Techniczna Baza Remontowa

Na zdjęciach radary pracujące w Malborku, P-8 i P-20 nigdy nie były używane w Ornecie

Radar dalekiego wykrywania P-8 („Pegmanit-8”) miał zasięg wykrywania do 150 km

W którym było to miejscu? Foto z wikimapia.org/18505244/pl/Dawny-posterunek-radiotechniczny

Na pewno coś wspólnego z radiolokacją miała wojskowa ciężarówka z obsługą, która ulokowana była w Nowym Dworze (tuż przy lesie). Pamiętam smak grochówki, którą poczęstowali nas żołnierze z obsługi. Było to w roku 1968, albo 69. Byłem za młody, by zapamiętać szczegóły, ale pamiętam skomplikowaną aparaturę wewnątrz ciężarówki. Obsłudze dowożono posiłki z jednostki wojskowej gazikiem.

Dobre, jestem pod wrażeniem. Takie szczegóły z pierwszej ręki. Samoloty jeszcze były w Ornecie czy już to czasy bez lotników?

Tak - lotnisko wtedy jeszcze funkcjonowało.

Witam. Zdjęcie budzi wiele wspomnień. Na jesieni 1964 roku prosto po szkole podoficerskiej w Jeleniej Górze dostałem przydział do jednostki w Malborku a stamtąd na posterunek radiolokacyjny / RTS / w Ornecie / de facto mieścił się w miejscowości Drwęczno /. Byłem operatorem stacji P-20. W tym czasie była ona w remoncie a po remoncie wróciła jako P-30 lub P-35 / ta z dwoma równoległymi antenami /. Służyłem tam do wiosny 1966 roku. Na RTSie była jeszcze P-10. P-30 krypt. EWA P-10krypt. ANNA. W tym czasie operatorami stacji byli żołnierze służby czynnej / najwyższy stopień to kapral./ Zdjęcie przedstawia drogę dojazdową do baraku mieszkalnego żołnierzy służby czynnej. /sale żołnierskie, stołówka, jadalnia, świetlica, magazyn broni, sale wykładowe itp./. Po prawej jest początek wjazdu na nasyp na którym stał umieszczony na lawecie artyleryjskiej wóz antenowy. Po lewej stronie drogi widać dwa bunkry samochodów wskaźnikowych, pierwszy stacji dużej P-30 drugi małej P-10. Na zdjęciu teren widać jako zarośnięty krzewami i drzewami, za moich czasów była to prawie pustynia. W jednym z opisów stacji P-30 jest podane , że posiadała wskaźnik odległości. W rzeczywistości stacja na wskaźniku podstawowym /większy ekran okrągły / pokazywała azymut i odległość obiektu a na dodatkowym ekranie można było wyznaczyć wysokość obiektu. Do użytku wszedł NRZ / naziemny radiozapytajnik / specjalny kod informował czy obiekt jest swój czy obcy. Obecnie w baraku po posterunku mieszkają bardzo mili Państwo / jeśli czytają to pozdrawiam, byłem w podróży sentymentalnej / prowadzą obiekt myśliwski SAGALASÓWKA. Pozdrawiam.

Witam. Proszę wejść na stronę SAGALASÓWKA Drwęczno. Agroturystyka znajduje się w miejscu dawnego radiolokacyjnego zabezpieczającego loty własne Pułku Lotnictwa Myśliwskiego z Ornety. Różnica jest taka , że w latach 60-tych teren był prawie pustynią a teraz jet pięknie porośnięty roślinami. Zachowane są główne budowle posterunku , nasyp na którym stał wóz antenowy dużej stacji P-30, bunkry wozów wskaźnikowych dużej P-30 i małej P-10, oraz barak mieszkalny wyremontowany na dom mieszkalny oraz agroturystykę. Pozdrawiam.

klimsta napisał: Na jesieni 1964 roku prosto po szkole podoficerskiej w Jeleniej Górze dostałem przydział do jednostki w Malborku a stamtąd na posterunek radiolokacyjny / RTS / w Ornecie / de facto mieścił się w miejscowości Drwęczno /. Byłem operatorem stacji P-20.

Mocne wejście z głośnym przytupem, pozdrawiamy kolegę operatora.

klimsta napisał: Zachowane są główne budowle posterunku , nasyp na którym stał wóz antenowy dużej stacji P-30, bunkry wozów wskaźnikowych dużej P-30 i małej P-10, oraz barak mieszkalny wyremontowany na dom mieszkalny oraz agroturystykę.

To znaczy że w skład posterunku 602 RLP w Ornecie wchodziły jeszcze inne budynki które się nie zachowały?

Witam. Służyłem w LWP od kwietnia 1964 do kwietnia 1966. Pół roku szkoły podoficerskiej w Oficerskiej Szkole Radiotechnicznej w Jeleniej Górze a potem przydział do Kompanii Radiotechnicznej w Malborku i tak znalazłem się na drugim końcu Polski na okres półtora roku. Orneta w mojej ocenie to był bardzo fajny czas. Trochę podróżowaliśmy po Polsce , ale też spędziliśmy w 65 cztery miesiące na "wygnaniu" w Szymanach w czasie remontu płyty lotniska. Skończyłem służbę jako operator stacji radiolokacyjnej P-30 pierwszej klasy w stopniu kaprala. Przez ostanie pół roku oprócz pracy na stacji zajmowałem się również kuchnią / kucharz poszedł do cywila a nowego nie dano, a kuchnia w pułku w Ornecie była oględnie mówiąc kiepściutka/ , przygotowywałem posiłki dla ok. 40 żołnierzy. . Może te moje informacje nie są jakoś porywające ale jak zapewne się zorientowaliście jestem już facetem leciwym i nie wszystko wychodzi tak jakbym chciał. Jeżeli Was nie zanudzę a zdrowie pozwoli to jeszcze się tutaj pojawię. Pozdrawiam i przesyłam wszystkim najlepsze życzenia na dopiero co rozpoczęty rok 2021.

klimsta napisał: Może te moje informacje nie są jakoś porywające ale jak zapewne się zorientowaliście jestem już facetem leciwym i nie wszystko wychodzi tak jakbym chciał. Jeżeli Was nie zanudzę a zdrowie pozwoli to jeszcze się tutaj pojawię. Pozdrawiam i przesyłam wszystkim najlepsze życzenia na dopiero co rozpoczęty rok 2021.

Informacje z pierwszej ręki są szczególnie cenne po prostu rewelacyjne. Również składamy najlepsze życzenia i dużo dużo zdrowia

Witam. Na wstępie chciałem trochę sprostować tytuł w nagłówku. Otóż w Malborku stacjonowała 9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego a w jej skład wchodziły jeszcze pułki w Malborku i Ornecie. w Skład Kompanii Radiotechnicznej w Malborku wchodziły dwa posterunki radiolokacyjne zabezpieczające loty własne , a mianowicie 602 RLP /my i cała Orneta nazywaliśmy go RTS/ i 603 RLP w Malborku stacjonujący w miejscowości Królewo Malborskie / ja tam byłem ok. dwa tygodnie oczekując na powrót stacji P-20 z remontu do Drwęczna /, chociaż mnie bardziej kojarzy się ten posterunek z miejscowością Stare Pole bo jeszcze przez wiele lat w cywilu czułem odór przerabianych buraków cukrowych w miejscowej cukrowni.. Czyli podsumowując nie 603 a 602 w Drwęcznie. Było pytanie czy na posterunku były jeszcze inne budowle, Otóż w zasadzie to nie. Były dwa bunkry wozów wskaźnikowych, jak widać na zdjęciach / zrobione w 2018 r. / od drogi samochody tyłem wjeżdżały do bunkra , a z drugiej strony operatorzy dyżurni i zapisujący wchodzili w czasie pracy do wozów , był jeden nasyp przeznaczony dla wozu antenowego dużej stacji P-20 / po remoncie wróciła przerobiona na profil P-30 /. samowystarczalny budynek mieszkalny / jadalnia, stołówka, izby żołnierskie , świetlica sale wykładowe , kiosk z drobnymi artykułami jak papeteria piłki do ping-ponga , cukierki, herbatniki itp , biblioteka . Bibliotekę i kiosk prowadziłem sam , a na skromnym bo liczącym zaledwie ok. 40 żołnierzy posterunku biblioteka miała najwyższy wskaźnik czytelnictwa w całym pułku - z tamtej biblioteki wypożyczałem książki- ,za co w nagrodę dostałem 5 dni urlopu. Jest się czym pochwalić , bo mieliśmy super dowódcę u któręgo ciężko było zasłużyć na karę , że o urlopach nie wspomnę. Jeszcze była drewniana wiata nieużywana. I tyle. Można dodać , że posterunek był ogrodzony siatką i drutem kolczastym. Następnym razem jak się spotkamy opowiem trochę o samej organizacji pracy i życia na RTSie. Pozdrawiam i życzę dużo zdrówka.