TEMAT:

Opis naszego miasta z książki "Warmia i Mazury - mały przewodnik" Jana Badłowskiego wydanej w 1977 a oddanej do składania w styczniu 1976.

ORNETA (1.1) miasto (El, siedziba gminy, 8 tys. mk.) na Równinie Orneckiej. PKP i PKS, kino, dom
kultury, szkoła, pogotowie ratunkowe, POM. piekarnia, kilka magazynów, wylęgarnia drobiu, fabryka śrub i wozów gospodarskich, tartak, zakład mleczarski, betoniarnia, młyn. Pierwsza wzmianka o osadzie założonej na miejscu staropruskiego grodziska z 1308 r. Prawa miejskie Orneta uzyskała w 1313 r., odnowione w 1339 r. Na pocz. XIV w. zbudowano zamek, a ok. 1340 r. rozpoczęto budowę obwarowań miejskich z dwiema bramami — Wysoką 1 Niską. W 2 pol. XIV w., w pobliżu rynku wzniesiono kościół famy. W 1440 r. Orneta przystąpiła do Związku Pruskiego, a na mocy traktatu toruńskiego w 1466 r. włączona do Polski. W 1310 r. na przeciąg 5 łat miasto zajęli Krzyżacy; w 1627 r. zdobyli Szwedzi, a w l. 1655—57 znalazła się w rekach elektora Fryderyka Wilhelma. W sierpniu 1538 r. Mikołaj Kopernik Jako poseł kapituły warmińskiej asystował w Ornecie biskupowi Janowi Dantyszkowi przy odbiorze przysięgi od poddanych komornictwa biskupiego.
Mimo zniszczeń w czasie ostatniej wojny (ok. 35*/») miasto przekroczyło liczbę ludności z okresu przedwojennego (w 1939 r. -— 7817 mk.). Wybudowano nowe osiedle mieszkaniowe, zakłady pracy, ulepszono nawierzchnię ulic, odbudowano zabytkowy ratusz. Centrum miasta stanowi prostokątny rynek. W środku rynku gotycki * ratusz z XIV w. (budowę ukończono w 1373 r.), jedyny tego rodzaju obiekt na Warmii, obudowany w XVII i XVIII w. niewielkimi kamieniczkami, odbudowany w 1 pol. lat siedemdziesiątych. W barokowej wieżyczce ratusza najstarszy dzwon na Warmii z 1384 r. Przy rynku
kilka kamieniczek z podcieniami (XVII, XVIII, XIX w.). W pobliżu rynku gotycki * kościół Św, Jana Chrzciciela z 2 pol. XIV w. o rzadkim na Warmii układzie bazylikowym. Po obu stronach naw bocznych dobudowano w końcu XV w. kaplice. W nawie lewej kaplica z barokowym ołtarzem z czarnego marmuru i alabastrową rzeźbą z 1646 r., naprzeciw renesansowe stalle ławników miejskich z 1570 r. Ośmioboczne filary i arkadowe luki podtrzymują gwiaździste sklepienie. Ołtarz wielki barokowy, z 1. 1734—46. Barokowa chrzcielnica i ambona z 1744 r. Dziełem Beringa z Gdańska jest piękny mosiężny żyrandol z 1576 r. Budowla opasana jest fryzem z terakoty, w którym powtarzają się maski kobiet i mężczyzn. Absyda dekorowana wimpergami. Przy ul. Zamkowej, na fundamentach biskupiego zamku, budynek szkoły; w piwnicach (z XIV i XVI w.) sklepienia krzyżowo-żebrowe.
We wsch. części starego miasta fragmenty murów obronnych z XIV W., przy ul. Olsztyńskiej barokowy klasztor ss. Katarzynek z 2 poł. XVI w., kościół ewangelicki (obecnie cerkiew) z 1829 r., barokowa kaplica Jerozolimska z XVII/XVIII w.
W odl. 4 km na pn. wsch. od Ornety wieś i PGR Krosno, gdzie barokowy "kościół wzorowany na kościele w Świętej Lipce, zbud. w L 1715—20 (projekt nieznanego architekta warszawskiego). Wystrój wnętrza późnobarokowy, ołtarz główny I 1724 r. Obok kościoła barokowy dom dla księży emerytów z ok. 1720 r.

Czy "promocja " wyda przewodnik po Ornecie i okolicach? Byłaby to cenna pozycja, zwłaszcza przy obchodach rocznicowych.

Jest wydany. Nazywa się Orneta - Perła Warmii

Super! A w jaki sposób mógłbym go nabyć?

Proszę spytać w ratuszu, jest darmowy. Zrobiony po łebkach ale lepszy rydz niż nic.

Dziękuję. latem, o ile w ogóle będzie , zawitam do Ornety i go poszukam. A dlaczego "po łebkach"? Przecież nawet tu na forum jest tak wiele osób, które świetnie się w tym temacie orientują?