W związku z szybkim posuwaniem się Rosjan zimą 1945 roku, w Ornecie zrobiło się nerwowo. Myśl o ucieczce zdominowała umysły mieszkańców. Nikt nie wiedział jak się ratować. Tak się złożyło, że prawie każdy musiał martwić się samodzielnie swoim losem. Od jesieni 1944 r. miasto wypełniali uchodźcy ze wschodniej granicy Niemiec, po krótkim odpoczynku kontynuowali podróż na zachód. Wieści przychodzące z linii frontu donosiły, że front wschodni nie jest już w stanie powstrzymać Rosjan, a nasza ojczyzna jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Doświadczyliśmy tego w styczniu 1945 roku.

Kłopoty Zarządu Miejskiego.  „Wielkoduszni ludzie" w Samopomocy Chłopskiej. Niesamowity orszak notorycznych pijaków. Pechowe miasto Orneta.

Historia Szkoły Podstawowej w Mingajnach rozpoczyna się w 1947 roku. Początkowo była to niewielka szkoła jednoklasowa. Od roku 1950  podstawówka stała się szkołą siedmioklasową. W dodatku jedną z 8 nowoczesnych szkół działających w rejonie Braniewa.

Po odzyskaniu niepodległości, w Ornecie, tak jak w wielu innych miastach Warmii i Mazur, pracę kulturalno-oświatową i wychowawczą trzeba było zaczynać od zera. Pod koniec 1945 roku Orneta liczyła około 100 mieszkańców polskich, zgrupowanych w 46 rodzinach. W roku następnym w mieście przebywało ponad 2 tysiące osób.

Landwirtschaftliche Haushaltungsschule St. Anna

Szkoła gospodarstwa domowego pod wezwaniem św. Anny w Ornecie została założona w 1890 roku. Powstała z inicjatywy Warmińskiego Związku Gospodarczego. Celem szkoły było przygotowanie dziewcząt do pełnienia zadań  w rodzinie,  państwie i  Kościele.

Biblioteka w Henrykowie została założona w maju 1964 roku jako Gromadzka Biblioteka Publiczna. Powstała ona z inicjatywy Prezydium Rady Nadzorczej w Ornecie oraz Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Braniewie, a także mieszkańców wsi Henrykowo.

Orneta — małe miasteczko na Warmii, nad rzeką Drwęcą, ale jakże interesujące. Latem zjeżdżają tu turyści i malarze. Stare zabytkowe kamieniczki, XIV-wieczny ratusz, gotycka katedra są wdzięcznym obiektem dla mistrzów palety czy właścicieli fotograficznych kamer. Miasto obchodzić będzie swój jubileusz 650-lecia. Posłuchajcie jego ciekawej historii.

Myśl o zorganizowaniu w Ornecie szkoły średniej na poziomie gimnazjum narodziła się wśród pierwszych mieszkańców miasta bardzo wcześnie. Już w kilka miesięcy po zakończeniu wojny, w styczniu 1946r. zawiązał się Komitet Organizacyjny

Szkoła została zbudowana w 1910 roku na fundamentach dawnego zamku obronnego. Po wojnie, kiedy przybyli do Ornety pierwsi osadnicy, Polacy z okolic Grójca pod Warszawą, stało się oczywistym powołanie dla ich dzieci szkoły.

Kilka ciekawostek dotyczących Ornety i okolic pochodzących z archiwalnych numerów Gazety Olsztyńskiej zamieszczanych w rubryce Wiadomości potoczne. Są to dosłowne cytaty, pochodzą z końca XIX i początku XX wieku.

Neogotycki budynek przy ulicy 1 Maja 20 powstał prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku z przeznaczeniem na sąd. Wskazują na to informacje na temat innych budowli przy ulicy 1 Maja i ulicy Sportowej a powstałych w latach 1905 – 1906.

Nikt dziś nie wie dokładnie, kiedy miały miejsce zdarzenia, o których informuje nas legenda o smoku. Być może, że wcale tu smoka nie było, że to ktoś inny krył się pod tym symbolem, że ktoś inny, a nie żaden potwór był na tych terenach wobec ludzi i zwierząt okrutny, krwiożerczy, groźny.