Prawie w każdym westernie w tle głównej akcji filmu zauważamy postacie, które odzwierciedlają tworzenie się i prawidłowe funkcjonowanie lokalnej społeczności. Burmistrz, szeryf, pastor lub ksiądz i nauczyciel. Kościół i szkoła to dwa elementy, bez których nie mogło właściwie rozwijać się nowo powstające miasteczko na Dzikim Zachodzie.
77-lecie Liceum Ogólnokształcącego w Ornecie
Zapytasz młody czytelniku:
- Co to ma wspólnego z naszą piękną Warmią?
- Chyba jednak można dopatrzyć się pewnych analogii.
Decyzje dotyczące zmiany granic Polski podjęte bez pytania rządu polskiego oraz sprzeczne z Kartą Atlantycką, spowodowały że 48% terytorium przedwojennej Polski przekazano Związkowi Radzieckiemu. W zamian Polsce przyznano tereny nazwane „Ziemiami Odzyskanymi”, w skład których wchodziła Warmia.
Początek roku 1945. Warmia, w tym Orneta, zostaje zdobyta przez Armię Czerwoną. Po pierwszych miesiącach rabowania i wywożenia wszystkiego, co się da do Rosji. Warmia zaludnia się nowymi mieszkańcami i, podobnie jak na Dzikim Zachodzie, na ruinach kultury materialnej poprzednich gospodarzy tych ziem tworzą się Małe Ojczyzny. Nowi mieszkańcy jeszcze nie wiedzą, że ich niematerialne dziedzictwo kulturowe tworzone od wieków przez ich przodków na Wileńszczyźnie, Kresach Wschodnich w Bieszczadach i rodzimych ziemiach nielicznych Warmiaków, będzie niemile wdziane przez władze Polski Ludowej.
Jak czas pokazał owe niematerialne dziedzictwo kultywowane w zaciszu domów rodzinnych zachowało się do dziś.
Ornet, koniec 1945 roku - miasto niczym typowe miasto „Dzikiego Zachodu” spełnia podstawowe warunki prawidłowego funkcjonowania. Jest już:
Burmistrz miasta - Edward Brzozowski
Kościół z proboszczem - ks. Leopold Szwankowski
Szkoła Podstawowa zorganizowana i prowadzona pan Ignacego Kaźmierskiego
Miasto będzie potrzebowało ludzi wykształconych, przygotowanych do studiów.
Zawiązał się Komitet Organizacyjny w składzie:
ks. Leopold Szwankowski – proboszcz parafii orneckiej z lat 1945-1948, Edward Brzozowski – burmistrz Ornety, Stefan Badyda, Włodzimierz Ananicz oraz Tadeusz Sztych.
Starania Komitetu Organizacyjnego zostały zakończone pomyślnie - Kuratorium Oświaty w Olsztynie wyraziło zgodę na utworzenie w Ornecie Państwowego Gimnazjum Koedukacyjnego, wyznaczając Henryka Dobosza na dyrektora tego gimnazjum.
Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego 1945/46 odbyło się W SOBOTĘ 9 LUTEGO 1946R.
Moja Mała Ojczyzna - „rodzaj przestrzeni geograficznej, społecznej i kulturowej, w której jednostka żyje i z którą jest emocjonalnie związana.”
Wielu z nas nie jest przypisanych do jednego takiego miejsca. Podzieliłbym je na dwa zasadnicze:
Mała Ojczyzna – dzieciństwa i lat młodzieńczych, która jest zapisana na stałe w umyśle i uczuciach,
Mała Ojczyzna – ekonomiczna, losowa, którą tak wielu musi obecnie wybierać.
Moją Małą Ojczyzną dzieciństwa i lat młodzieńczych jest Warmia, a szczególnie Orneta i jej okolice. I gdziekolwiek byłem - czy to w Afryce, Ameryce, Azji, Wielkiej Brytanii, czy też w obecnej ekonomiczno – losowej Ojczyźnie, to zawsze niedoścignionym wzorcem porównawczym jest Warmia.
Bardzo ważnym elementem mojej Małej Ojczyzny, mającym duży wpływ na moje życie, było Orneckie Liceum Ogólnokształcące z jej wspaniałymi nauczycielami.
„Urodziło się” ono o miesiąc później niż ja.
W tym roku obchodzimy razem 77-lecie.
Refleksje
W sobotę 24 czerwca 2023 roku w Naszym Ogólniaku obędą się uroczyste obchody 77-lecia i Zjazd Absolwentów.
Przez 77 lat tworzyła się nowa historycznie Mała Ojczyzna - Warmia, takie jak nasz ogólniaki również inne w warmińskich miastach, miały duży wpływ na jej obecny charakter.
Obecny Warmiak to człowiek utworzony z puzzli kulturowych Wileńszczyzny, Kresów Wschodnich, Bieszczad, etnicznych Warmiaków oraz elementów regionów całej Polski.
Stały się modne obchody rocznic „setkolecia” powstania miast.
Zastanawiam się, co jest ważniejsze.
Czy promowania materialnego dziedzictwa kulturowego, takiego jak mury i budowle tworzone przed wiekami przez poprzednich mieszkańców Warmii?
Czy integrowanie i promowanie tworzącego się od roku 1945 nowego
NIEMATERIALNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WARMII,
wyrosłego z kultury przesiedleńców, zwanych repatriantami, z Wileńszczyzny, Kresów Wschodnich i Akcji „W” oraz osadników z terenu całej Polski?
Autor - Edward Bernatowicz
