TEMAT:

Na planie miasta z 1627 Orneta jest otoczona wodą prawie jak wyspa. Oprócz stawu Młyńskiego który zalewał obecną Dolną w okolicach kościoła widoczne jest duże spiętrzenie rzeki przez zamkiem. Nakładając samą warstwę wodna na mapę współczesną wychodzą ciekawe rzeczy. Albo plan z 1627 nie trzyma proporcji albo Drwęca płynęła częściowo dzisiejszą Młynarską.

Plan z połowy XVII wieku może nie trzymać satelitarnej precyzji gogolowskiej mapy. Czyżby stary budynek młyna stał po drugiej stronie młynarskiej

Kościół z ratuszem idealnie zgadzają się z położeniem bramy lidzbarskiej. Rozjeżdża się odcinek poniżej zamku. Na mapie z 1868 nie ma już śladu po Stawie Łaziebnym przy kościele i spiętrzeniu koło zamku. Młyn stoi na "prawidłowym" miejscu

Jeśli idzie o ten szwedzki plan z 1672, to wydaje mi się, że elementami, które pozostały do dziś są dwa zaznaczone mosty (prawdopodobnie i śluzy). Ten obok pogotowia i ten bliżej dawnych murów miejskich. Przy ich pomocy ustalano prawdopodobnie wysokość lustra wody w całym zamkniętym obiegu służącym za element obrony i wykorzystywany gospodarczo. Tędy wiódł główny szlak na Elbląg i Braniewo.
Zatem chyba powinno to być umieszczone na Twojej bardzo ciekawej wizualizacji.

Pierwszy młyn Koya stał po drugiej strony rzeki tuż za szpitalem. Tak wynika z książki "Orneta w kamieniach zaklęta" Jeśli to prawda, sprawa tartaku przy Młynarskiej pozostaje otwarta.

Doskonale widoczny jest na tym ujęciu.

Rzeczywiście zabudowa jak i położenie wygląda na obiekt o zastosowaniu typowo młynarskim. Dlaczego nie zachował się żaden ślad na mapach?

To pomyłka. Nie jedyna w tym albumie. To zabudowania Szpitala św. Jerzego.

Aszok napisał: To pomyłka. Nie jedyna w tym albumie. To zabudowania Szpitala św. Jerzego.

Ten budynek na planie znajduje się przy samym korycie rzeki i wygląda jak typowy młyn z napędem wodnym

Może to jest słynny malzmühle młyn słodowy o którym wspomina Stanisław Achremczyk na stronie 86 Orneta Dzieje miasta?

Niemcy to ogólnie rzecz ujmując rozumny naród. Szpital św. Jerzego funkcjonował od XIV w. Kto przy zdrowych zmysłach pozwoliłby, by chorym zakłócać spokój. Każdy młyn to decybele. Dniami i nocami.
Poza tym młyn umiejscowiony nad rzeką zazwyczaj jest napędzany przepływającą wodą. Nie wiem, czy zauważyliście, że kilkadziesiąt metrów dalej jest tama, która likwiduje nurt - woda jest stojąca. Czym ten młyn miałby być napędzany?

Aszok napisał: Nie wiem, czy zauważyliście, że kilkadziesiąt metrów dalej jest tama, która likwiduje nurt - woda jest stojąca. Czym ten młyn miałby być napędzany?

Zgadza się, dużo rzeczy jest tu bez sensu. Może budowla ta służyła do zupełnie czegoś innego. Pytanie więc za 100 punktów. Do czego i dlaczego stała przy samej rzece?

Przy okazji młyńskiego tematu. Często jestem w Szwecji, to kraj przodujący w korzystaniu z siły wody. Ten młyn na zdjęciu pracował przed główną tamą na 30-40 cm prowizorycznym spadku.

Ten młyn, jak większość młynów wodnych ma tzw. kanał roboczy - boczną odnogę napędzającą mechanizm. Ilość przepływającej przezeń wody jest regulowana w miarę potrzeb. Tak działał również młyn Koya ( na drugim brzegu rzeki).

W średniowieczu były w Ornecie dwa młyny. Pierwszy zapewne w okolicach Młynarskiej. A gdzie posadowiono drugi?

W średniowieczu w Wormditt było więcej młynów. Logika podpowiada, że i pozostałe: garbarski i słodowy mieściły się przy obecnej Młynarskiej. Prawdopodobnie to miejsce, mimo, że za murami miasta tworzyło drugie centrum. Gospodarcze. Prawdopodobnie była tam karczma (dla podróżujących szlakiem z Gdańska, Elbląga do Lidzbarka, Królewca, Braniewa). Również kuźnia, a może nawet i dwie ( za z mojego dzieciństwa - lata 60-te były dwie: Baczyny przy skrzyżowaniu Alei, Młynarskiej i Elbląskiej, oraz Szwabowicza - u wylotu Dolnej). Od XIV w funkcjonował tam Szpital św. Jerzego. Prawdopodobnie mieściła się tam piekarnia i inne przybytki handlowo-usługowe. Wszystko to na niewielkim obszarze. To było dla miasta bardzo ważne miejsce.