TEMAT:

Młyn w Lidzbarku miał 7 złożeń kamieni młyńskich a po modernizacji w 1900 aż 9. Od początku XX wieku młyny w Prusach zaczęto modernizować i wstawiać młyny walcowe.

O historii młynów warmińskich w skrócie jest trochę napisane w "Dziedzictwo Warmii" na podstawie młyna w Lidzbarku.

W początkowym okresie istnienia państwa krzyżackiego w Prusach młyny były zastrzeżone do regale panującego, czyli Zakonu. Tym samym regale objęte były inne obiekty korzystające z napędu wodnego lub
wiatru: kuźnie z młotem mechanicznym, tarlaki, papiernie, folusze, wiatraki. Wraz z powstaniem diecezji i wydzieleniem terytoriów podlegających bezpośredniej władzy biskupa i kapituły instytucje te uzyskały prawo zakładania młynów na podległych im terytoriach, z tym że kapituła potrzebowała zgody biskupa na założenie takiego obiektu. Pozycja społeczna młynarza zależała od statusu prawnego samego obiektu i jego otoczenia. W najbardziej uprzywilejowanej pozycji, równej sołtysom i wolnym, znajdowali się młynarze posiadający swoje zakłady produkcyjne na prawie dziedzicznym, zawartym w przywileju lokacyjnym. Prawo to otrzymywali jednak z reguły młynarze działający poza miastami.

W miastach młyny były jednym z najważniejszych źródeł dochodów właściciela gruntów, w przypadku Lidzbarka więc - biskupa warmińskiego. Młynarz jedynie dzierżawcą obiektu. Dzierżawa opiewała zazwyczaj na kilka lat określała powinności młynarza wobec właściciela gruntu i obiektu. Liczba młynów zbożowych na Warmii nie była zbyt duża. Znajdowały się one przede wszystkim w miastach warmińskich i należały do biskupa lub kapituły. Spośród miast biskupich własnego młyna nie posiadał jedynie Biskupiec, za to w Reszlu funkcjonowały dwa, a od połowy XVI w. trzy takie obiekty. Do największych tego typu obiektów należały wielki młyn w Braniewie i młyn w Ornecie. Poza miastami młyny występowały rzadko. W drugiej połowic XVII w. stwierdzono zaledwie 5 młynów wiejskich w dobrach biskupa i kapituły warmińskiej. Na tym tle Lidzbark prezentuje się jako silny ośrodek przemysłowy. Najstarszym obiektem młyńskim w mieście był młyn zamkowy, wspomniany już w przywileju lokacyjnym z 1308 r. Dochody z niego miały należeć w połowie do biskupa, a w połowic do zasadźcy. ale jego właścicielem pozostawał niezmiennie biskup warmiński. Młyn lidzbarski należał do grupy największych tego typu obiektów na Warmii. Posiadał siedem kół młyńskich, z których cztery były umieszczone na Łynie, a trzy na Symsarnie.

Młynarz pobierał za zmielenie zboża stałą opłatę w naturze (garniec warmiński, czyli szesnastą część półkorca). Z tej opłaty zatrzymywał sobie dziewiątą część, u resztę był zobowiązany oddać do zamku. Do tego był zobowiązany do dostarczania na zamek 30 Świn rocznic. W późniejszym okresie mógł też uzyskiwać dodatkowe opłaty za zmielenie, pakowanie, przewóz i dostarczanie mąki do odbiorcy. Za zmielenie jednego półkorca zboża otrzymywał dodatkowo 1 1/2 grosza, jeśli make trzeba było dowieźć do odbiorcy - 3 1/2 grosza. Za zmielenie dwóch półkorcy słodu do produkcji piwa pobierał dodatkową opłatę w wysokości I grosza. W 1655 r. w młynie lidzbarskim zmielono łącznie 18736 szefli żyta, 272 szefie pszenicy, 240 szefli jęczmienia i 11216 szefli słodu. Do końca przynależności do Rzeczypospolitej młyn Lidzbarski pozostawał w dzierżawie.

Robcio napisał: Gdzieś trafiłem na rysunek z młynek (pojedyńczy budynek) stojacy na malutkiej "wyspie" , gdzie kanał młyński omywał ją z dwóch stron i potem łączył się w jeden.

Dzięki za mapke . O tym właśnie pisałem. To miejsce gdzie pierwotnie stał stary budynek młyna. Jednak nadal zastanawia mnie te sześć kół.... Krótkie wzmianki w sieci są ale ani jednegej ilustracji czy ryciny

A czy ktoś zwrócił uwagę , że do młyna dochodziły trzy (3) kanały!!!!!

A jakie to ma znaczenie, skoro łączyły się w jeden, który dochodził do młyna ?

Tylko tyle, że do tej pory mówiono o dwóch kanałach. Okazało sie , ze były trzy.

Aszok napisał: A jakie to ma znaczenie, skoro łączyły się w jeden, który dochodził do młyna ?

A takie że Roberta nie znasz Teraz biedak przez miesiąc zasnąć nie będzie mógł
Przy odtwarzaniu terenu młyna trzeba ciągle pamiętać że jego historia liczy ok.600 lat.Ile w tym czasie było budynków młyna i wariantów kanałów zasilających nikt nie wie.
A mnie co innego zaciekawiło:na planie jeden z budynków opisany jest jako ,,krug".To po niemiecku oznacza gospodę-karczmę.Jaz jest opisany jako ,,Schleuse" czyli śluza.To też ciekawe,zwłaszcza w nawiązaniu do innego wąttku na tym forum

W historiii wspaniałe jest to gdy uda sie zmienić przyjęte imperatywy. To słowa mojego kolegi.
A więc jeśli coś jest oklepane tak do końca nie jest oklepane (bez podtektów) .
Dziwne jest to , że w średniowieczu do jednego młyna potrzeba było az 3 kanałów zasilajacych. Dlaczego? Mogę się domyslać . Z powodu istnienia młyna sześciokołowego. Nie widziałem go jeszcze ale pewnie potrzebował większy wydatek wody.
Potem zasypano jeden kanał i dwa wystarczały do napędu starego młyna. Pewnie o mniejszej ilości kół (stawiam , że od XVII wieku). Oraz w poczt. XX wieku elektrowni - zasilania młynów.

Dzięki Albert. Wujek tłumacz Google nie dał rady z tłumaczeniem karczma.

albert napisał:
,,na planie jeden z budynków opisany jest jako ,,krug".To po niemiecku oznacza gospodę-karczmę".
Niezupełnie. Gospoda, karczma to Gasthof, Wirtshaus. Krug - znaczy - dzban.

Ze słownika niemiecko-polskiego(staromodnego bo papierowego)
Krug lub Schenke=oberża ,karczma

Na dobrą sprawę, dlaczegóżby zadowoleni bauerzy nie mieliby przepłukać zapylonych mącznym pyłem gardeł dzbanem piwa w gospodzie, opodal młyna ?

Jasne,inaczej pylica murowana A karczma usytuowana wedle wszelkich prawideł-za murami miasta w pobliżu bramy.Jeszcze tłumaczenie opisów występujących na niemieckich mapach

Może jaki kolekcjoner się szarpnie na to zdjęcie? Jedyne 47,97 €

www.delcampe.net/page/item/id,191509960,...6419,language,E.html

Podczas budowy kanalizy najwiekszy problem firma miala z przekopem pod rzeka w okolicach mlynskiej sluzy, Wspomina o tym Franz Buchholz w ksiazce Bilder aus Wormditts Vergangenheit, Wormditt 1931. Besonders schwierig an diesem Bau war die Verlegung der Abwasserrohre unter der Drewenz her vor der Schleuse der Kov-Mühle